Nederland is een land waar op relatief beperkte schaal wijn wordt geproduceerd. Dit heeft alles te maken met het niet al te gunstige klimaat dat hier heerst voor de wijnbouw. Wel kunnen we stellen dat de wijnbouw in Nederland groeiende is. Bovendien zijn kenners het erover eens de kwaliteit van Nederlandse wijnen ook steeds beter wordt.
In dit artikel lees je allerlei interessante facetten over Nederlandse wijnen. Zo gaan we hier dieper in op de geschiedenis van de Nederlandse wijnbouw en de druivenrassen die we voornamelijk gebruiken. Daarna besteden we aandacht aan bekende wijnhuizen en typische kenmerken van wijnen van Nederlandse makelij.
Nederlandse wijnbouw door de jaren heen
Vermoedelijk werden in de Romeinse tijd al druiven verbouwd in het gebied dat we nu als Nederland kennen. Officieel weten we zeker dat hier in het jaar 968 wijn werd geproduceerd. Oorspronkelijk gebeurde dat vooral in Limburg; later verspreidde de wijnbouw zich over de rest van Nederland. In de veertiende en vijftiende eeuw was het hier relatief warm, waardoor de wijnbouw zich toen op het hoogtepunt bevond.
De eeuwen erna was het beduidend kouder. Mede daardoor, en ook dankzij de Tachtigjarige Oorlog en de toenemende concurrentie van bier, verkleinde de wijnbouw in Nederland drastisch. Pas in de jaren 70 van de vorige eeuw zien we weer een toename. Eerst werd er door enkele wijnbouwers wijn geproduceerd en Limburg en Noord-Brabant, daarna zou de rest van Nederland volgen.
Momenteel zijn er ongeveer 200 wijngaarden in Nederland. Daarvan vind je de meeste in Limburg en Gelderland. Ook Noord-Holland, Zeeland, Noord-Brabant, Overijssel en Drenthe beschikken over relatief veel hectaren aan wijngaarden. Sommige van de wijngaarden en bijbehorende wijnhuizen genieten landelijke bekendheid. Denk hierbij aan de Apostelhoeve en de Hoeve Nekum, allebei wijngoederen in Maastricht. Daarnaast zijn er verspreid over Nederland verschillende wijngaarden en -huizen die je als consument kunt bezoeken.
Welke druivenrassen gebruiken de Nederlanders zoal?
De druivenrassen die in klassieke wijnlanden als Frankrijk, Spanje en Italië worden gebruikt, en die daardoor wereldwijd de meeste bekendheid genieten, tref je in Nederland niet of nauwelijks aan. Een van de weinige uitzonderingen is wat dit betreft de Pinot Noir. Verder zetten Nederlandse wijnboeren vooral in op het telen van druiven die opvallend resistent zijn tegen kou, vocht en schimmelvorming. Hierbij gaat het dikwijls om betrekkelijk jonge en hybride druivenrassen. Voorbeelden daarvan zijn de Johanniter, de Rondo, de Solaris, de Auxerrois, de Regent en de Souvignier Gris.
Soorten wijnen
Nederlandse wijn is onder te verdelen in twee soorten. Enerzijds is er de cepagewijn, vaak ook wel aangeduid als kwaliteitswijn. Om een wijn deze benaming te mogen meegeven, moet je als producent kunnen aantonen dat je louter druivenrassen hebt gebruikt die op de OIV staan. Het OIV staat ook wel bekend als de Internationale Organisatie voor Wijnbouw en Wijnbereiding. Is een cepagewijn gemaakt van één druivenras, dan moet het aandeel van deze druif ook daadwerkelijk minimaal 85 procent zijn.
Naast cepagewijn is er nog de reguliere wijn. Deze wijnen staan niet bekend als kwaliteitswijn, en hoeven dan ook niet aan specifieke regels te voldoen wat betreft samenstelling en herkomst.
Vaak terugkomende kenmerken in Nederlandse wijnen
Van oudsher staan Nederlandse wijnen bekend als relatief fris, mild en neutraal. Al te zuur zijn ze zeker niet. Dat is uiteraard het gevolg van het feit dat Nederland een noordelijke ligging kent, en dus een koud en nat klimaat heeft. De laatste jaren lijkt er echter een kentering in gang te zijn gezet. Door de steeds warmere zomers en door toenemende ervaring en vakmanschap bij wijnproducenten, krijgen Nederlandse wijnen langzaam maar zeker een steeds vollere en rijkere smaak.
